TARİH

Dünyanın En Kısa Savaşı: 40 Dakikada Biten Savaş

Tarih boyunca sayısız savaş yaşandı. Kimileri yıllarca sürdü, kimileri birkaç ayda bitti. Ama öyle bir savaş var ki sadece 40 dakika sürdü ve tarihe “Dünyanın en kısa savaşı” olarak geçti. Bu savaş, 27 Ağustos 1896’da Birleşik Krallık ile Zanzibar Sultanlığı arasında yaşandı ve sonucu neredeyse savaş başlamadan belliydi.

Peki, koca bir savaşı bu kadar kısa sürede bitiren neydi? İşte tarihin en hızlı yenilgisinin hikâyesi.

Zanzibar: Baharat ve Güç Adası

yüzyılın sonunda Zanzibar, Hint Okyanusu’nun en stratejik noktalarından biriydi. Baharat ticaretiyle ünlü bu ada, aynı zamanda fildişi ve köle ticareti açısından da önemli bir merkezdi. İngilizler için Zanzibar, hem ticaret hem de Afrika’da sömürge ağını genişletme açısından kilit bir konumdaydı.

İngiltere, adada nüfuzunu artırmak için Sultan Hamad bin Thuwaini ile iyi ilişkiler kurmuştu. Ancak her şey 25 Ağustos 1896’da Sultan Hamad’ın ani ölümüyle değişti.

Yeni Sultan Krizi

Sultan Hamad’ın ölümünün ardından tahta kuzeni Khalid bin Barghash geçti. Ancak Khalid, İngiltere’nin onayını almadan bu hamleyi yapmıştı ve İngilizler bundan hiç memnun olmadı. İngiltere, kendi destekledikleri adayın başa geçmesini istiyordu.

Bunun üzerine İngiltere, Khalid’e bir ültimatom verdi:

“Tahtı terk et, yoksa güç kullanırız.”

Savaşın Kıvılcımı

Khalid, İngiltere’nin tehdidini ciddiye almadı. Sarayı askerlerle ve toplarla donattı, kendi ordusunu hazırladı. Ordusunda yaklaşık 2.800 asker ve birkaç top vardı. Fakat bu ordunun karşısında İngiltere’nin modern savaş gemileri, topçu birlikleri ve deniz piyadeleri bulunuyordu.

27 Ağustos sabahı saat 9:00’a kadar süre tanındı. Saat 9:00 olduğunda Khalid hâlâ tahtı bırakmamıştı. İngiliz savaş gemilerinden emir geldi: Ateş!

40 Dakikalık Kabus

İngiliz savaş gemileri sarayı topa tuttu. Top atışları, kısa sürede sarayın büyük kısmını yıktı. Khalid’in ordusu panik içinde dağıldı, bazıları kaçmaya çalıştı. İngilizlerin modern silahları karşısında direnmek imkânsızdı.

Tam 38 dakika içinde Zanzibar ordusu çöktü. Savaş fiilen 40 dakika içinde sona erdi. Khalid saraydan kaçarak Alman Konsolosluğu’na sığındı.

Kayıplar ve Sonuç

Zanzibar Ordusu: Yaklaşık 500 ölü veya yaralı
İngilizler: Sadece 1 yaralı

Bu, askeri güç dengesizliğinin en çarpıcı örneklerinden biri olarak tarihe geçti. İngiltere, desteklediği Sultan Hamoud bin Mohammed’i başa getirdi ve Zanzibar tamamen İngiliz nüfuzu altına girdi.

Neden Bu Kadar Kısa Sürdü?

Teknolojik Fark – İngiliz donanmasının modern topları, karşı tarafın silahlarını çok kısa sürede etkisiz hale getirdi.
Moral Çöküşü – İlk birkaç dakika içinde sarayın büyük kısmı yıkılınca askerler kaçmaya başladı.
Stratejik Hazırlıksızlık – Khalid, ordusunu modern silahlarla donatmamış ve savunma planı yapmamıştı.

Bu Savaştan Alınacak Dersler

Güç dengesi farkı, savaşın kaderini belirler.
Diplomatik ilişkileri yok saymak, bazen felaketle sonuçlanır.
Teknolojiye yatırım yapmayan ordular, savaşta çok hızlı kaybedebilir.

Günümüzde Zanzibar

Bugün Zanzibar, Tanzanya’ya bağlı yarı özerk bir bölge. Turizm, baharat üretimi ve tarihi dokusuyla tanınan ada, artık barışçıl bir yer. Ancak 1896’daki bu 40 dakikalık savaş, hâlâ turist rehberlerinde ve tarih kitaplarında ilgi çekici bir hikâye olarak anlatılıyor.