Kuantum yerçekiminin yarı klasik Virosoro simetrisi ve QED’nin simetrisi olarak Low’un teoremi üzerine makalelerini incelemiş bir fizik fanatiği değilseniz Pasterski’yi duymamış olabilirsiniz. Ancak bu genç kadın bilim dünyasında adından çok söz ettirecek gibi gözüküyor.
MIT’deki parlak zekalı insanların yaptıkları işlerden biri de (evrenin yapısı hakkında düşünmek ve bilim kurgu malzemesi üretmek dışında tabii) hava araçlarının uçuş güvenliğini federal hükümet için denetlemek. Soğuk bir ocak sabahı, Sabrina Pasterski ürettiği tek motorlu uçak için onay almak üzere kampüs ofislerine girdiğinde her şey olması gerektiği gibiydi.
Bir şey dışında: Dağınık saçlı ve masum bakışlı bu kız henüz 14 yaşındaydı ve çoktan tek başında uçmuştu. “Gözlerime inanamadım” diyen yönetici sekreteri Peggy Udden şunları ekledi: “Sadece bu kadar genç olduğu için değil, aynı zamanda da bir kız olduğu için.”
Tabii ki 2016 yılındayız ve yetenekli kadınlar MIT’de nadir değil; zira öğrencilerin neredeyse yarısı kadın. Fakat Pasterski hakkında bir şey, Udden’ı üniversitenin en önemli profesörlerine durumu anlatmaya itti. 8 yıl sonra, yani şimdi, Pasterski fizik dünyasını heyecanlandıran bir MIT mezunu ve Harvard’da doktora adayı.
Stephen Hawking ve (100 yaşına yeni ulaşan görelilik teorisini ortaya atan) Albert Einstein gibi o da, fizik bilimindeki en zor ve karmaşık sorunların peşinden gidiyor; karadelikler, yerçekiminin ve uzay ve zamanın yapısı ile ilgili araştırmalar yapıyor. Özellikle, yerçekimi fenomenini kuantum mekaniği ile açıklamaya çalışan kuantum kütle çekimi teorisi ile ilgileniyor. Bu alandaki muhtemel gelişmeler, evrenin işleyişi hakkındaki düşüncemizi büyük oranda değiştirme potansiyeline sahip.
Pasterski NASA’dan da birilerinin dikkatini çekiyor. Ayrıca, Amazon.com’un kurucusu, Blue Origin üreticisi ve uzay mühendisi Jeff Bezos hazır olduğunda kendisi ile çalışabileceğini söylüyor. Yakın zamanda, teklifinin hala geçerli olup olmadığı sorulduğunda Jeff Bezos OZY’ye “Kesinlikle” cevabını verdi.
Buna karşılık kuantum yerçekiminin yarı klasik Virosoro simetrisi ve QED’nin simetrisi olarak Low’un teoremi (ikisi de uzayın şekli ve yerçekimini inceleyen yazılar, ayrıca yazdığı ilk 2 makale) üzerine makalelerini incelemiş bir fizik fanatiği değilseniz Pasterski’yi duymamış olabilirsiniz. Kendisi ilk jenerasyon bir Küba kökenli Amerikalı, Chicago’nun varoşlarında büyümüş ve Facebook, LinkedIn veya Instagram hesabı yok, hatta bir akıllı telefon bile kullanmıyor. Yine de, düzenli olarak güncellediği ve başarılarını ve yetkinliklerini gösteren bir web sitesi var. Burada belirttiği becerilerinden biri de “kaostaki zarifliği ortaya çıkarabilmek”.
Pasterski, Amerika’da sayıları gittikçe artan fizik mezunları arasında öne çıkıyor. American Institute of Physics’e göre 1999’da mezunların sayısı son 40 yılın en düşük sayısı olan 3178 iken 2013’te 7329 oldu. Princeton Üniversitesinde profesör olan ve 3 milyon dolarlık Fundamental Physics ödülünün sahibi Nima Arkani-Hamed OZY’ye Pasterski hakkında, şu an fizik dünyasının rock yıldızı Stephen Hawking ile birlikte bir makale hazırlamakta olan ünlü Harvard profesörü danışmanı Andrew Strominger’den “çok iyi şeyler” duyduğunu belirtti. Ayrıca Pasterski’nin Hertz Foundation, Smith Foundation ve National Science Foundation gibi kurumlardan da yüzbinlerce dolar burs aldığı belirtiliyor.
Heyecanlı bir mizacı olan Pasterski kendisine mümkün olmadığı söylenen şeylere meydan okumaktan hoşlandığını söylüyor. “Yıllarca potansiyelimi zorlamam sonucu kendimi fizik dünyasında buldum” diyen Pasterski bunu bir iş olarak görmüyor: Ona göre fizik “zarif” olduğu kadar “işlevsel” de.
Etkileyici geçmişine rağmen MIT ilk başvurduğunda Pasterski’yi hemen kabul etmemiş. Fakat Udden’ın, kendilerine Pasterski’nin kendi uçağını inşa ettiği videoyu göstermeleri üzerine Profesör Allen Haggerty ve Earll Murman dehşet içinde kalmışlar. Haggerty, videoyu izledikten sonra ağızlarının açık kaldığını söylüyor. “Potansiyeli inanılmaz seviyede” diyor. Bunun üzerine ikili Pasterski’ye yardım ederek kabul edilmesini sağlıyor ve daha sonra Pasterski okulu, mümkün olan en yüksek derece ile yani 5.00 ile bitiriyor.
Tek çocuk olan Pasterski, biraz sakarca konuşuyor ve yazışmalarında smileyleri ve ünlem işaretini çokça kullanıyor. Sadece birkaç tane yakın arkadaşı olduğunu ve hiç erkek arkadaşı olmadığını, alkol ve sigara da hiç kullanmadığını söylüyor. Tercihlerini şöyle açıklıyor: “Her zaman tetikte olmayı tercih ediyorum ve umarım ne yapmadığımla değil ne yaptığım ile tanınırım”
Akıl hocaları ilerde çok ünlü olacağını tahmin etse de Pasterski henüz bu konuda iddialı davranmamayı seçmiş. “Uzun vadede bir şeyi halledeceğini söyleyen bir teorik fizikçinin o işi yapmayacağının neredeyse garanti” olduğunu söylüyor. Bezos’un teklifine rağmen, Amerika’da bilim mezunlarının durumu pek iç açıcı değil: US Census Bureau’nun yaptığı son araştırmaya göre mezunların yalnızca yüzde 26’sı seçtikleri alanda iş bulabiliyor ve fizik ve kimya alanlarında doktora yapıp işsiz olanların oranı yüzde 30. Pasterski ise henüz sakinliğini koruyor.
“Fizik yeterince heyecan verici” diyor ve son olarak şunları ekliyor: “Bu 9-5 bir iş değil. Eğer yorgunsanız uyursunuz ve eğer değilseniz, fizik ile uğraşırsınız.”
