Yumurta, hemen her gün herkesin evinde yenen bir gıda. Diyetisyen Emre Uzun ise o yumurtaların kabuklarına dikkat çekiyor: “Çoğu insan için kalsiyumu yeterli düzeyde almak çok kolaydır ama düşük besin alanlar, kısıtlı diyetler uygulayanlar ya da maalesef bugün bile dünyanın farklı bölgelerinde açlık çekenler için kalsiyum genel bir eksikliktir. Böyle zamanlarda yumurta kabuğu can simidi olabilir.”
Emre Uzun, yiyeceklerdeki kalsiyumu ise şöyle açıklıyor: “Kalsiyum genellikle süt ve süt ürünlerinin temel minerali olarak bilinir. Bazı yapraklar ve kök sebzelerde de bulunur. Yumurta kabuğu, kalsiyumun yaygın formu olan kalsiyum karbonat bakımından zengindir. Kalanında ise protein ve diğer mineraller bulunur. Yumurta kabuğunu kalsiyum amaçlı kullanmak gerçi yeni bir şey değil. Geçmiş yıllarda tavuklardan alınan yumurtanın kabuğu, toz haline getirilip supplement, yani ek gıda olarak kullanılıyordu. Çünkü kabuğun %40’ı kalsiyumdan oluşuyor ve bu da gram başına 381-401mg kalsiyum demek! Şöyle de diyebiliriz: Yumurta kabuğunun yarısı yaklaşık 1000mg kalsiyum içeriyor ve sadece yarım yumurta kabuğu ki bu da 2,5 grama tekabül eder, yetişkin birinin günlük kalsiyum ihtiyacını karşılamada yeterli bulunmuştur!”
Diyetisyen Emre Uzun, tam da bu noktada önemli bir uyarıda bulunuyor: “Ancak öncelikle kalsiyum supplementasyonuna ihtiyacınız olup olmadığını sağlık profesyonellerinden mutlaka öğrenmeniz gerekiyor. Çünkü vücudunuzdaki kalsiyum, her zaman dengede kalmak zorunda. Tüm supplementasyonların eksikliği gibi fazlasının da zararlı olacağını ve böbrek taşı, kalp hastalıkları vb. sağlık problemlerine yol açabileceği unutmayın!”
Yumurta kabuğu tozu, kalsiyum açısından ne kadar etkili?
Yumurta kabuğunun kalsiyum açısından zengin bir kaynak olduğunu vurgulayan Diyetisyen Emre Uzun, “Kalsiyum karbonat, doğadaki kalsiyumun en yaygın formudur. Deniz kabuklarında, mercan kayalıklarında, kireç taşında da bu formda bulunur. Yumurta kabuğu ise hem ucuz hem de kalsiyum supplementi olarak kullanmaya da uygundur” diyor ve ekliyor: “Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, yumurta kabuğunun saf kalsiyum karbonat kadar iyi emildiğini kanıtlıyor. Hatta bazı çalışmalara göre saf kalsiyum karbonattan %64 daha iyi emiliyor. İddia o ki, bunun nedeni de yumurta kabuğunda bulunan bazı proteinler… Ayrıca yumurta kabuğunda, yine kemik sağlığını destekleyen stransiyum, florür, magnezyum ve selenyum mineralleri olduğunu da unutmamak gerekir.”
Osteoporoza karşı da etkili
Yumurta kabuğu kemikler için bu kadar yararlıysa, osteoporoz hastalarının da işine yaramaz mı? Emre Uzun, “Elbette yarar… Osteoporoz, zayıf kemikler ve artmış kemik kırılması riski ile karakterize edilen sağlık durumu. İlerleyen yaşlarda ya da yetersiz kalsiyum alımı söz konusu olduğunda osteoporoz riski de artar. Bu noktada yumurta kabuğu ekonomik bir seçenektir” diyor. Diyetisyen Emre Uzun, menapoz sonrası osteoporoz ile yüz yüze kalan kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmayı örnek gösteriyor ve D3 Vitamininin yanında magnezyum ile birlikte yumurta kabuğu tüketiminin de kemikleri güçlendirdiği ve kemiklerdeki mineral yoğunluğunu artırdığı yolundaki bulgulara değiniyor. Ayrıca Hollanda’da yine menapoz sonrası kadınlarla yapılan bir çalışmada yumurta kabuğu tozunun, boyun kemiklerinin mineral yoğunluğunu artırdığı ve bu etkiyi saf kalsiyum karbonatın sağlayamadığını belirtiyor.
Zarı da eklemler için faydalı
Son zamanlarda yumurta kabuğu zarının eklem sağlığını desteklediği yolundaki yayınlara sıkça rastlıyoruz. Emre Uzun, bu konuya da açıklık getiriyor: ” Zar temelde kolajen formundaki proteinden oluşur ve kondroitin sülfat, glukozamin ve daha birçok besin öğesini eser miktarda içerir. Şaşırtıcı ama bu bileşenler de sağlık için son derece önemlidir. O yüzden, yumurta kabuğu tozu yaparken bu zarı ayırmamak gerekir. Yapılan çalışmalara göre düzenli yumurta kabuğu zarı tüketmek, eklemler için faydalı olabilir ancak bence bu tezin daha fazla çalışma ile desteklenmesi gerekiyor.”
Yumurta kabuğu yemek güvenli mi?
Peki, yumurta kabuğu yemenin hiç mi zararı yok? Diyetisyen Emre Uzun, “Doğru hazırlandığında hayır, zararı yok” diyor ve dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralıyor:
• İlk olarak özofagus (yemek borusu) ve boğazı incitmemek için büyük parçalarda yutmayın.
• Toz oluşturulurken yumurta kabuklarını iyice öğütün.
• Yumurta kabuğu tozunu, mutlaka iyice kaynatılan yumurta kabuğundan hazırlayın.
• Yumurtanın kontamine olabileceğini unutmayın. Özellikle “Salmonella Enteritidis” bakterisine dikkat edin. Bir salgın varsa yumurta kabuğu tozu hazırlamayı erteleyin.
• Doğal kalsiyum supplementleri yüksek miktarda kurşun, alüminyum, kadmiyum, cıva vb. içerir. Bu doğal kaynaklarla kıyaslandığında yumurta kabuğunun toksik madde içeriği daha düşüktür.
Yumurta kabuğu nasıl tüketilmeli?
Yumurta kabuğu tozu besinlere veya içeceklere ilave edilerek kullanılabiliyor. Hatta ekmek, makarna, spagetti, pizza ve pişmiş et, üzerine yumurta kabuğu tozu serpmek için ideal! Diyetisyen Emre Uzun, “kendi yumurta kabuğu tozunuzu kendiniz hazırlayın” önerisinde bulunuyor. “Bunun için tek ihtiyacınız bir havan. Havanınız yoksa, oklava veya blender da işinizi görür. Kabukları incecik öğütüp elekten geçirmek yeterli. Yalnız yumurta kabuğu tozunu daha sonra kullanmayı planlıyorsanız ezmeden önce kurutup saklayın ve lâzım olduğunda öğütün.”
