Her sene 31 Ekim’de dünyanın pek çok yerinde rengarenk kostümlerle ve partilerle kutlanan Cadılar Bayramı birkaç senedir Türkiye’de de çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Fakat bu bayramın kökleri günümüzden çok eskiye dayanmakta.
Pagan Keltler’in Hasat Festivali
İlk cadılar bayramı kutlamaları, günümüzden 2000 yıl önce Britanya ve Kuzey Fransa’da yaşamış olan pagan Keltler’in Samhain Festivali idi.
Kelt takviminde 31 Ekim yazın ve hasatın son günüydü. Kelt inancına göre yılın son gecesi olan bu gece yaşayanlar ve ölüler aos sí arasındaki duvar incelirdi ve ölüler dünyayı ziyarete gelirdi.
Kötü ruhları uzaklaştırmak için meydanlarda ve evlerin önlerinde dev ateşler yakılıyor ve kesilen hayvan kemikleri de bu ateşlere atılıyordu. Çıkan kötü kokunun ruhları kaçıracağına inanıyorlardı.
Kostüm giyme geleneği
İnsanlar, ortalıkta dolaştığına inandıkları Samhain şeytanına ve geri dönen kötü ruhlara tanınmamak için maskeler takıyor, kostümler giyiyorlardı. Günümüzde giyilen kıyafetlerin ve ilginç ev süslemelerinin aslı bu geleneğe dayanmakta.
Şaka mı şeker mi?
İnsanlar, kışın kendilerine dadanmasınlar ve bir sonraki ekini lanetlemesinler diye ölüler için kapı önlerine yiyecekler, şekerler bırakırdı.
Ayrıca 12. yüzyılda İngiltere, Almanya, Belçika, Avusturya ve İtalya’da 31 Ekim’e özel “ruh pastaları” pişiriliyor ve kutlamalar esnasında dağıtılıyordu.
Günümüzde çocukların şeker toplayışı ve “Trick or treat?” sorusunun işte bu iki geleneğin birleşimi olduğu düşünülmekte.
Apple bobbing: Ağızla Elma Yakalama
Romalılar, 1. yüzyılda Kelt topraklarını fethettiklerinde, kendi ölüm festivalleri Feralia ve hasat festivalleri Pomona’yı Samhainile birleştirdiler. Pomona, meyve ve ağaç tanrıçasıydı; sembolü elma olduğu için kovadan ağızla elma yakalamaya çalışma oyunu da festival etkinliklerine eklendi. Günümüzde halen su dolu kovadan ağızla elma yakalama oyunu olan apple bobbing devam ettirilir.
Bal kabağı niçin oyulur?
Sadece bal kabağı değil turp, turunçgil gibi çeşitli meyveler çirkin ve korkutucu suratlara benzetilerek oyulur içlerine mum yerleştirilirdi. İrlandalılar turp oyuyorlar ve içine ışık yerleştiriyorlardı. Amacı elbette kötü ruhları korkutmaktı. Ancak Amerika’ya göçün ardından burada bulunması en kolay şey ve ebatları daha büyük olan balkabaklarını kullandılar.
Halloween ismi nereden geliyor?
7. yüzyılda Papa IV. Boniface, 13 Mayıs’ta kutlanan Azizler Günü‘nü pagan festivali Samhain‘in yerini alması için 1 Kasım’a taşıdı. Azizler Günü’nün arifesi (31 Ekim) kutsal kabul edildi. Halloween sözcüğü “All Hallow’s Eve” (Azizler Günü’nün arifesi, akşamı) kavramının zamanla kısalması ile oluşmuştur.
Pagan Festivalinden Seküler Bayrama
Amerika’ya yerleşen ilk kolonilerde -pek çok bayram gibi- Cadılar Bayramı da başlarda yasaklandı. Fakat 1800’lü yıllarda, Cadılar Bayramı’na benzer bir hasat bayramı kutlanıyordu. 19. yüzyıla gelindiğinde başta İrlandalılar olmak üzere Britanya’dan Amerika’ya göçen halk Cadılar Bayramı kostümlerini beraberlerinde getirdiler. Günümüzde Cadılar Bayramı daha çok Batılı ülkelerde renkli kostümler, cosplayler, partiler eşliğinde seküler bir bayram olarak kutlanmaktadır.
Kimler boykot ediyor?
Birçok Ortadoğu ülkesi, Afrika, Çin ve Avustralya’da Cadılar Bayramı kutlanmıyor. Muhafazakar Hristiyanlar Cadılar Bayramı’nı dini bir sapkınlık görüyor ve kutlanmasından rahatsızlık duyuyor.