Hayvanların gaz çıkarması ve dışkıları, küresel ısınmaya büyük oranda katkı sağlıyor. Eylül 2017’de Carbon Balance and Management‘da yayımlanan çalışma, bu katkının büyüklüğünü şimdiye kadar hafife almış olduğumuzu ortaya çıkardı.
Araştırmaya göre, geçmişteki tahminler, hayvancılıktan kaynaklanan metan gazı salınımının %10 civarında olduğu bulgusuna ulaştı. Fakat yeni hesaplamalar, insanların, hayvancılık yapma biçimlerindeki değişiklikleri de göz önüne alarak yeni ve daha tutarlı tahminleri ortaya koyuyor. Metan gazı, sindirimin doğal bir sonucudur ve yenilen besinleri parçalayan ve fermente eden mikroplar tarafından üretilir. Sindirim sonucu çıkarılan gazların, ana bileşeni metandır ancak bu gazları pis kokulu yapan metan değil yapısındaki sülfür içerikli bileşiklerdir.
Öte yandan, metan gazı, sıcaklığın Dünya atmosferinde tutulmasını sağlayarak iklim değişimine neden olan sera etkisine büyük katkıları olan bir gazdır. Küresel ısınma için, genellikle karbondioksit gazı sebep gösterilir, ancak karbondioksitten çok daha hızlı ayrışmasına rağmen ısının tutulması söz konusu olduğunda metan gazı, karbondioksit gazından 85 kat daha güçlüdür. Yapılan yeni hesaplamalar, inekler, evcil domuzlar ve diğer çiftlik hayvanlarının ürettiği metan gazı girdisinin küçümsenmiş olabileceğini gösteriyor. Araştırmaya göre, geçmiş çalışmalarda dikkate alınan verilerin on yıllar öncesine dayandığı dolayısıyla da hayvan kullanımındaki ve arazideki güncel değişiklikleri göz önünde bulundurmamıştı.
Güncel veriler ise, Dünya’nın pek çok yerindeki hayvancılık sayısının değiştiğini, üreme sonucu daha büyük yapılı hayvanların ortaya çıktığını ve buna bağlı olarak da besin alımının arttığını gösteriyor. Bu durum da metan gazı salınımında daha yüksek oranlara karşılık geliyor. Daha güncel veriler uyguladığında -ABD’deki daha az sayıda sığırın tarım ekipmanı çekmek için kullanıldığı veya gübrenin araziye yayılmaktan çok büyük kütleler halinde depolanması gibi- 2011 yılı hayvancılığının yaklaşık 120 milyon gram metan gazının sorumlusu olduğu sonucuna ulaşıldı. Bu artışın büyük çoğunluğu, inek dışkısı ve diğer gübrelerin nasıl işlendiğiyle ilgili değişikliklerden kaynaklanmaktadır.
Gübre şeklinde tarlalara gübreleme ile karşılaştırıldığında, gübreleri çukurlara depolamak, iki kat daha fazla metan üreten bakterileri teşvik eder. Araştırma ekibi, bu değişiklikler nedeniyle küresel metan emisyonlarında yaklaşık %37’lik bir artış hesapladı. ABD’de ise bu artış %71 oranında. Öte yandan, 2006 yılı Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) hesaplamasında, gaz çıkarma sonucu oluşan metan artışı oranı %8 olarak belirtilmişti. Yine de, metan gazı salınımını en büyük kaynağı çiftlik hayvanları değildir, sulak alanlar, okyanuslar ve hatta termitler gibi doğal kaynakların ortaya çıkardığı metan gazı da söz konusudur.
Araştırma ekibine göre, 2003-2011 yılları arasındaki metan emisyonunun %20’si çiftlik hayvanlarından kaynaklanıyor. Fakat bu süre zarfında görülen metan emisyonlarındaki artışın yarısı ila üçte ikisinden çiftlik hayvanları sorumluydu.
Kaynak ve İleri Okuma: -Revised methane emissions factors and spatially distributed annual carbon fluxes for global livestock. Carbon Balance and Management, (2017). https://cbmjournal.springeropen.com/articles/10.1186/s13021-017-0084-y -Three decades of global methane sources and sinks. Nature Geoscience, (2013). http://www.nature.com/ngeo/journal/v6/n10/full/ngeo1955.html -2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/ -Scientists Underestimated How Bad Cow Farts Are. Forbes. https://www.forbes.com/sites/samlemonick/2017/09/29/scientists-underestimated-how-bad-cow-farts-are/#830297178a90 (accessed October 3, 2017).
Bu yazının kaynağı: https://bilimfili.com/ineklerin-gaz-cikarmalarinin-kuresel-isinmaya-katkisi-sanilandan-cok-daha-fazla/ – Gürkan AKÇAY
