Bu yüzyılda soyu tükenen 8 kuştan 5’inin Güney Amerika anakarasına özgü türler olduğunu duyuran ‘BirdLife’, artık soy tükenmelerinin giderek büyüyen bir dalga halinde kıtalara yayıldığına dikkat çekti.
Kuş yaşamını koruma örgütlerinin koalisyonu ‘BirdLife International’, yeni bir istatistik analizi yaparak, 21. yüzyılda 8 kuş türünün soyunun tükendiğini duyurdu.
Bunlar arasında ‘Rio’ çizgi filmlerinin kahramanı olarak tüm dünyada gönülleri fetheden Brezilya’nın parlak mavi papağanı ‘Spix’s macaw’ da var.
Tarihte soyu tükenen kuşların genelde küçük adalarda yaşayan türler olduklarına, bunların insanlar tarafındnan aşırı avlanma ya da başka bir türün istilasına uğrama sonucu ortadan kalktıklarına dikkat çeken ‘BirdLife International’, bu kez çok önemli bir değişim olduğu uyarısı yaptı.
ORMANLAR YOKSA YAŞAM DA YOK
21. yüzyılda soyu tükenen 8 kuştan 5’inin Güney Amerika anakarasına özgü türler olduğunu duyuran ‘BirdLife’, Brezilya’da yaşayan bu kuşların insanların ekonomik faaliyetleri nedeniyle Amazon ormanlarının yok olması ve doğal ortamlarının ortadan kalkması yüzünden dünya üzerinden silindiklerini belirtti.
İNSANLAR YÜZÜNDEN
Örgütün baş bilim insanı Stuart Butchart, yaptıkları son araştırmaya göre, kıtalarda bir soy tükenmesi krizinin gelişmekte olduğunu, bunun doğal yaşam alanlarının insanlar tarafından yok edilmesinden kaynaklandığını söyledi.
”İnsanlar soyu tükenmekten söz ettiklerinde akıllarına dodo kuşu geliyor, ama günümüzde soyların tükenmesi devam ediyor ve tırmanıyor” diyen Butchart, şunları söyledi:
”Tarihsel olarak kuş soylarının tükenmesi yüzde 90 oranında ücra adalardaki ufak popülasyonları vururdu. Ama artık soy tükenmeleri giderek büyüyenbir dalga halinde kıtalara yayılıyor, bu da sürdürülemez tarım, kanalizasyonun sulara karışması, ağaçların kesilmesi sonucu habitat kaybından kaynaklanıyor.”
26 BİNDEN FAZLA TÜR TÜKENME TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA
Uluslararası Doğanın Korunması Birliği’nin (IUCN) bu yılki ‘Kırmızı Liste’ değerlendirmesine göre yeryüzünde 26 bini aşkın canlı türü artık tehdit altında.
‘6. BÜYÜK TÜKENİŞ ÇAĞINA GİRİLDİ’ UYARISI
IUCN’nin dile getirdiği dünyanın 6. büyük tükeniş çağına girdiğine dair endişeyi doğrulayan birçok araştırma yayımlandı.
Bu yüzyılda soyu tükenen kuşlar arasında sadece Brezilya’ya özgü olan parlak mavi makav (Spix’s macaw), gizemli ağaç avcısı (cryptic treehunter), Alagoas bölgesinin yaprak gözcüsü (Alagoas foliage-gleaner) ve 15 santim boyundaki Pernambuco bölgesinin serçe baykuşunun (Pernambuco pygmy-owl) olması dikkat çekiyor. Arjantin, Uruguay ve Brezilya’da yaşayan mat mavi makav (glaucous macaw) da doğal alanı olan palmiye ormanlarının çiftçilik faaliyetleri için kesilmesiyle ortadan yok oldu.
RIO’NUN ESİN KAYNAĞI PRESLEY DE 4 YIL ÖNCE ÖLDÜ
Carlos Saldanha’nın yönettiği ünlü animasyon film Rio’nun kahramanı ‘Blu’ya esin kaynağı olan gerçek papağan ‘Presley’, 2000’lerin başlarında ABD’nin Colorado eyaletinde bulunduğunda birden bire ünlü oldu. Birçok akrabası gibi 1970’lerde Brezilya’dan kaçırılmıştı.
Kaçakçılar tarafından dünyaya geldiği Brezilya’nın Kuzey Bahia bölgesinden çıkarılan kuş, Avrupa’daki birkaç özel koleksiyondan sonra Batı Amerika’ya getirilmişti.
Presley,doğada dünyaya gelmesi, özgün genetik özellikler taşıması ve bunun sonraki nesillere aktarabilme fırsatı sağlamasından ötürü biyoloji dünyası için de önem taşıyordu. Çiftleşerek türün devamını sağlaması için Brezilya’ya götürülen Presley, ihtiyaç duyulan genetik çeşitliliğin kuş nüfusuna geçirilmesi için umut vaat ediyordu, ancak 2014 yılında 40 yaşındayken Sao Paolo kentinde yavru bırakmadan öldü.
Bugün hayatta olan onlarca mavi makav ise barınak çiftleşmesiyle doğdu ve özel koruma bölümlerinde tutuluyor. Yani kendi başlarına hayatta kalma ve çoğalma şansları bulunmuyor.
Sputnik
